Nieuwe straat in Maassluis helemaal rainproof

Deze projectbeschrijving werd eerder gepubliceerd op ruimtelijkeadaptatie.nl

Wat was de aanleiding voor deze nieuwe straat?
’t Stort is een dichtbebouwd vooroorlogs arbeiderswijkje in de Kapelpolder, tegen het historische centrum van Maassluis aan. Door de dichte bebouwing is het wijkje kwetsbaar voor wateroverlast bij hevige piekbuien. Daarnaast zorgen de grote zwarte daken van de industrie ervoor dat het gebied extra veel last heeft van hittestress. De Gijsbert Dirkzwagerstraat was eerst een plek met industrie. Toen de gemeente het plan had om deze plek te herontwikkelen tot een straat met 27 energiezuinige sociale huurwoningen, speciaal gericht op jonge gezinnenwoningen, bood dat kansen om de straat regenbestendig in te richten.

Hoe heeft de gemeente het aangepakt?
Maassluis is sinds 2018 aangesloten bij Rainproof. Dit netwerk wil steden bestand maken tegen de hoosbuien die steeds vaker voorkomen, onder andere door de sponswerking van de bodem te vergroten. Zo kan de bodem regenwater langer vasthouden, zoals een spons water opneemt. Maassluis wil dat ook en heeft de ontwikkeling van de Gijsbert Dirkzwagerstraat op de volgende manier aangepakt:

• De gemeente heeft het regenwaterriool onder de nieuwe straat verder uitgebreid en aangepast. Regenwater komt nu pas in het riool als het groen en de bodem het niet meer kunnen opnemen. Het riool is zo aangepast dat het water twee kanten op stroomt. Zo kan er meer water tegelijk worden afgevoerd naar verschillende buffers die het tijdelijk opslaan. Het regenwaterriool is ook gekoppeld aan een grote waterbuffer in de haven buiten het plangebied.

• De gemeente stimuleert de bewoners van de nieuwe straat om bij te dragen aan een regenbestendige stad. Dat kunnen ze doen door hun tuin groen te houden en water op te vangen en te hergebruiken. De bewoners hebben bijvoorbeeld van de wethouder een mooie plant gekregen om in hun tuin te zetten. En in de voorwaarden van het huurcontract staat dat minimaal tweederde deel van de tuin groen moet zijn.

Daarnaast investeert de gemeente extra in vergroening van de stad en verbindt ze verschillende waterbuffers zoveel mogelijk met elkaar.

Wat zijn de resultaten?
Deze aanpak heeft ertoe geleid dat de Gijsbert Dirkzwagerstraat een groene straat die zo’n 7 mm water kan infilteren bij een regenbui. Minimaal tweederde deel van de tuinen is groen, en alle bergingen hebben een groen dak en een regenton. De straat is zo is ingericht dat buien tot 60 mm makkelijk worden verwerkt. Er zijn al een aantal hevige buien gevallen en die heeft de straat goed verwerkt.

Bijzonderheden
Bijzonder aan dit project is de combinatie tussen publiek en particulier. De gemeente investeert in vergroening en een regenbestendige straat, maar stimuleert tegelijk ook de bewoners om hun tuin regenbestendig in te richten. Dat is zelfs niet helemaal vrijblijvend: in het huurcontract staat dat maximaal een derde deel van de tuin verhard mag zijn.

Leerpunten uit het project
Maassluis heeft veel geleerd van dit project. Dit zijn de belangrijkste leerpunten:

• Regenwaterriolen stromen vaak één kant op, dat is zonde. Een riool dat twee kanten op stroomt, kan twee keer zoveel water afvoeren.

• Groen is goedkoper dan riolen. Riolen zijn erg duur, zeker als de bodem verontreinigd is. Benader de buitenruimte daarom liever multidisciplinair en vanuit de natuurlijke kringloop: besteed aandacht aan het onderhoud van groen en bespaar op rioolaanleg.

• Geef bewoners zo vroeg mogelijk informatie over hoe ze hun tuin kunnen vergroenen. De meeste bewoners willen wel vergroenen, maar weten vaak niet hoe.

• Richt vooraf een deel van de tuin in en zorg voor goede tuingrond. Nu levert een aannemer vaak grond die niet goed is voor de tuin en die later voor veel geld vervangen moet worden. Dit geldt zowel voor de ondergrond van de bestrating, als voor de ondergrond van de beplanting.

• Leg regels goed vast en regel de handhaving vooraf.

• Houd extra toezicht op de buitenruimte als mensen net verhuisd zijn en hun tuin inrichten. Voorkom bijvoorbeeld dat bewoners zandhopen in de verlaagde groenstrook storten. Anders ligt de groenstrook niet meer diep genoeg en kan het zand de bodem te veel samenpersen waardoor deze slecht water doorlaat. Ook andere infiltrerende voorzieningen, zoals waterpasserende verharding, zijn kwetsbaar voor verstopping en dichtslippen als er hopen zand op of naast liggen.