Volle bak bij eerste KAN Café

Het KAN platform organiseert iedere eerste donderdag van de maand een online KAN Lunchcafé. Op 4 februari vertelden Evert-Jan Roelofsen (directeur WOM Kerckebosch) en Paul Kersten (landschapsarchitect, wUrck) over de natuurrijke en inmiddels zeer gewilde gebiedsontwikkeling Kerckebosch in Zeist.

Met zo’n 50 deelnemers was het gezellig druk tijdens de eerste aflevering. Het publiek bestond uit bouwers, ontwikkelaars, gemeenten en landschapsarchitecten. Paul Splinter presenteerde de eerste aflevering van het KAN Café. Volgende maand neemt Coen van Rooyen, algemeen directeur van WoningBouwersNL, het stokje over.

De lessen van Kerckebosch
Hoe kun je aansluiten op bestaande flora en fauna in een gebied en die potentie optimaal benutten? Welke kaders hebben de ontwikkelende partijen meegekregen in Kerckebosch? Hoe zijn de de bewoners betrokken bij het beheer? Dergelijke vragen kwamen aan bod in het eerste KAN Café.

Inhoud video
00:00 – 04:15 Welkom door Paul Splinter
04:15 – 40:40 Presentatie door Evert-Jan Roelofsen en Paul Kersten
40:40 – 101:40 Vragen van deelnemers
101:40 – 1:02:25 Afronding door Paul Splinter

Vakantiegevoel
“Welkom in het meest aangename vakantiepark van Nederland.” Evert-Jan Roelofsen benadrukt aan het begin van zijn presentatie dat de bewoners van Kerckebosch zeer tevreden zijn over hun woonomgeving. Sterker nog; het zijn de meest gelukkige bewoners van heel Nederland. Dit prachtige resultaat is volgens Roelofsen bereikt door vanaf het begin te denken in wat er wél mogelijk is. Een misverstand over Kerckebosch is dat het vooral een wijk zou zijn voor de hogere inkomens. Er is juist sprake van een mooie mix van sociale woningbouw, duurdere huur en koop.

Na een overzicht van de belangrijkste kentallen van het project krijgen de cafébezoekers een virtuele wandeling door de wijk voorgeschoteld. Een belangrijke boodschap die Paul Kersten meegeeft, is dat er in Kerckebosch steeds is gewerkt vanuit de potentie van de reeds aanwezige flora en fauna. De bebouwing en de wijze van beheren sluiten daar op aan – en niet andersom. “We gaan niet kijken of we die ene vleermuis vinden die op de ‘rode lijst’ staat en daar dan een vleermuizenkast voor ophangen, maar we kijken hoe het landschap in elkaar zit. Daar betrekken we een ecoloog bij.”

We gaan niet kijken of we die ene vleermuis vinden die op de ‘rode lijst’ staat en daar dan een vleermuizenkast voor ophangen, maar we kijken hoe het landschap in elkaar zit. Daar betrekken we een ecoloog bij.

Beheer als sturingsmiddel
“Met goed beheer en monitoring, en door in te grijpen als er dingen anders moeten, krijg je een mooie natuurinclusieve wijk,” aldus Kersten. “Deze wijk was niet af toen de bewoners de sleutel kregen. De gemeente speelt daarbij een belangrijke rol.” De vraag is wél hoe je een woonwijk kunt verkopen als het beeld binnen een paar jaar al sterk verandert doordat de natuur her en der oprukt. Dat vereist flink wat communicatie, waarschuwt Kersten. “Wij maken daarom beelden van hoe het eruit gaat zien na een jaar, na drie jaar, en ook na tien jaar.”

Kapvergunning uitgebreid
Het kappen van bomen is voor sommige partijen een heet hangijzer. Maar wat doe je als een bewoner op de derde verdieping van de galerijflat het hele jaar door alleen maar een hoge boom als uitzicht heeft? Licht, lucht en ruimte zijn ook belangrijke waarden. In Kerckebosch is de kapvergunning aardig uitgebreid, maar wél steeds op basis van de potentie van het gebied. “De potentie was dat het hier ook een open heidegebied kon worden. En dat de Amerikaanse eiken zouden verdwijnen. De heide blijkt nu inderdaad gewoon weer terug te komen, met de schapen als beheerders. Sceptici zeiden dat het niet zou lukken vanwege betreding, hondenpoep etcetera maar het is gelukt en het ziet er fantastisch uit in de zomer.”

Waardecreatie
Evert-Jan Roelofsen becijfert dat het voortraject bij Kerckebosch meer inspanning en tijd heeft gekost, maar dat je er ook veel voor terugkrijgt. “Van de armste wijk in Zeist zijn we inmiddels de duurste wijk van de hele regio geworden. De v.o.n. prijs per vierkante meter ligt net zo hoog als in het centrum van Utrecht. Daarnaast zijn de bewoners blijer én gezonder, waardoor er flink wordt bespaard op maatschappelijke lasten.”

Q&A
Bregje Vermeulen (Projectmanager Ruimte bij gemeente Renkum) wordt door Paul Splinter uitgeroepen tot de ‘kampioen vragenstellen in de chat’. Zij wil onder andere weten of de biodiversiteit er concreet op vooruit is gegaan in het gebied. Paul Kersten geeft aan dat dit wordt gemonitord door de WUR, Stichting Utrechts Landschap en Natuur & Milieu Zeist. Het effect blijkt positief: een aantal zeldzame soorten is het projectgebied binnengegaan, zelfs tot aan de woningen. Daarnaast is een aantal populaties ook (flink) gegroeid. “Dat resultaat was boven de verwachting”, erkent Evert-Jan Roelofsen.

De deelnemers hebben vooral vragen over praktische kwesties, zoals het maken van afspraken met de gemeente als het gaat om beheer. Maar er komen ook andere inzichten aan bod. Zo waren er kandidaat kopers die vonden dat er te veel bomen in het gebied stonden, wat volgens hen de opbrengst van de zonnepanelen zou schaden. “Die mensen heb ik verteld dat ze dan beter in Vathorst of in Leidsche Rijn kunnen gaan wonen. Daar moet je eerlijk in zijn. De natuurwaarde is hier het uitgangspunt,” benadrukt Evert-Jan Roelofsen.

Bosplantsoenen
Ter afsluiting wil Harry Boeschoten (Staatsbosbeheer) graag weten of er mogelijkheden zijn om ook in nieuwe wijken, waar weinig natuur aanwezig is een bosachtige sfeer te creëren. Maar dan op zo’n manier dat je de discussie over de opbrengst van zonnepanelen kunt vermijden. Paul Kersten gaat er stevig in: “Het is in feite onzin als een gemeente zegt dat er binnen een afstand van 7 meter tot de woning geen bomen geplant mogen worden. Wat je dan nog wel kunt doen is bosplantsoenen aanleggen, door de wijk heen. Ik kom ook in wijken waar je absoluut niks mag doen aan de bestaande bomen. Hoe ouder en dikker ze zijn, hoe waardevoller, is dan de perceptie. Maar je moet er juist ook voor zorgen dat er een nieuwe generatie bomen opgroeit. Naast of soms in plaats van bestaande bomen.”

2e aflevering op 4 maart
Het volgende KAN Café wordt gepresenteerd door Coen van Rooyen, directeur Woningbouwers.nl. Op 4 maart schuift Harry Boeschoten aan. Hij is Programmadirecteur Groene Metropool bij Staatsbosbeheer. Coen van Rooyen, algemeen directeur WoningBouwersNL, zal hem een alcoholvrij drankje aanbieden en in gesprek gaan over onderwerpen als groene netwerken en groen als een nutsvoorziening.

Save the date
Het KAN Lunchcafé vindt plaats op iedere eerste donderdag van de maand van 13.00-14.00 uur. Noteer deze data alvast in je agenda:

Donderdag 1 april
Donderdag 6 mei
Donderdag 3 juni