Expertcolumn Lodewijk Hoekstra

Deze column is eerder verschenen in Straatbeeld 6 2020. Download hier het magazine.

Lodewijk Hoekstra is oprichter en eigenaar van NL Greenlabel en voorvechter van een duurzame wereld. In zijn expertcolumn vertelt hij over het belang van Natura 2000-woonwijken.

Tot 2030 moeten in Nederland volgens de plannen van de regering maar liefst 1 miljoen woningen worden gebouwd om te voldoen aan de woningbehoefte. Daarnaast wil minister Schouten de komende tien jaar 37.000 hectare bos laten aanplanten, is er veel ruimte nodig voor klimaatadaptatie en hernieuwbare energie op land en moet er tenslotte ook voldoende plek overblijven voor bedrijvigheid, recreatie en infrastructuur. Als we nog toevoegen dat twee derde van het Nederlandse landoppervlak wordt gebruikt voor intensieve landbouw, dan zal duidelijk zijn dat het nog gezellig gaat worden in ons kikkerlandje.

Hoe gaan we dat aanpakken? Vaak wordt dit probleem sectoraal benaderd. Hier landbouw, daar natuur, elders een woonwijk en verderop nog wat energie-opwekking. Voor elke vierkante meter is een bestemming vastgelegd. Maar wat gebeurt er als we dat combineren? Wat als we Natura 2000-woonwijken gaan bouwen?

Wat als we Natura 2000-woonwijken gaan bouwen?

Jawel, laten we bij de woningbouw de natuur als uitgangspunt nemen. Laten we wijken bouwen die biodiversiteit toevoegen en een fijne, gezonde plek voor mensen vormen! De tijd van gebieden die bestaan uit 100 procent werken, wonen of recreëren ligt definitief achter ons. De Covid-crisis heeft dat nog duidelijker gemaakt. Bestaande en nieuwe plannen moeten op zijn minst ruimte bieden aan een goede menging van functies in samenspraak met de bewoners.

Een goed voorbeeld van een menging van functies is natuurinclusief bouwen, ofwel het versterken van ecosystemen op en om een gebouw. Op initiatief van NL Greenlabel heeft een brede coalitie, van bouwers tot natuurorganisaties, aan het kabinet gevraagd om natuurinclusief bouwen tot norm te verheffen. Daarop heeft minister Schouten toegezegd dat ze natuurinclusief bouwen ‘algemeen gangbaar’ wilt maken. In Den Haag staat dit thema dus op de agenda!

Nationaal Dashboard Duurzame Leefomgeving
Ook heeft LNV onlangs haar steun uitgesproken voor het Nationaal Dashboard Duurzame Leefomgeving, dat NL Greenlabel samen met CROW ontwikkelt. Op dit platform zal elke terreineigenaar, ontwikkelaar of beheerder in het kader van de Omgevingswet kunnen verkennen welke integrale duurzame kansen er liggen. Zogenaamde ‘synergiekansen’ vormen namelijk het kernstuk van de Omgevingswet, zodoende is het belangrijk om nu al te beginnen om functies te stapelen. De urgentie is groot.

Maar het plan voor Natura 2000-woonwijken gaat verder. Het betekent dat ecologie en biodiversiteit het vertrekpunt van iedere bouwopgave vormen en meerwaarde voor mens en natuur wordt gecreëerd. Natuurinclusief, circulair en duurzaam zijn daarvoor de randvoorwaarden. Zo zal het geen probleem vormen om een miljoen woningen bij te bouwen, bossen aan te leggen en gebieden voor klimaatadaptatie te realiseren.