In Wickevoort zie je geen hekken, geen auto’s

Verslag van de sessie over KAN-project Wickevoort (Haarlemmermeer) met Geer Karman en Bram Breedveld tijdens de KAN Platformbijeenkomst van 29 november 2022. Tekst: René Didde.

Vlakbij het museale stoomgemaal Cruquius in de gemeente Haarlemmermeer, realiseert AM Gebiedsontwikkeling een bijzonder project. Op een 55 hectare groot terrein beperkt een zorginstelling zijn ruimtebeslag tot tien hectare. Op de vrijgekomen 45 hectare zijn in meerdere deelplannen 750 tot 1000 woningen en een stadsboerderij voorzien.

De eerste fase is inmiddels voor twee derde opgeleverd, 200 woningen. 100 woningen zijn in aanbouw. Het is van alles wat, zegt Geer Karman (Gebiedsontwikkelaar AM). Verschillende soorten woningen van 40 tot 250 m², waarvan dertig procent sociale huur (woningcorporatie Eigen Haard). Daarnaast is er al een manege, kinderboerderij, buurtwinkel en een sociale werkplaats voor de hele regio. ‘Wij werken vanuit het al bestaande groen, namelijk een gordel van bos uit het oorspronkelijk ontwerp uit de jaren ‘60. Bomen zijn sturend in de stedenbouw’, zegt Bram Breedveld, landschapsarchitect van Landlab.

Het idee is dat er nergens hekken zijn. Bewoners onderling en patiënten van de zorginstelling (epilepsie) kunnen elkaar ontmoeten. ‘Ongedwongen collectief’ is dan ook één van de vier kernwaarden, naast ‘landschap’, ‘buitenleven’ en ‘kloppend ecosysteem’. Je ziet nergens een auto, zegt Karman. ‘Auto’s staan op eigen terrein of zijn door een haag aan het zicht onttrokken.’

Breedveld en Karman zijn zich ervan bewust dat ‘ongedwongen contact’ betekent dat je niets kunt forceren. Ze hebben wel de middelen voor contact aangereikt, zoals een wijkapp, een mobiliteitsconcept van elektrische deelauto’s en een parkbeheerder. ‘De app werkte aanvankelijk niet goed en die ene deelauto wordt weinig gebruikt’. Zet er twee of drie auto’s neer, oppert de zaal, want misschien denkt iedereen dat die auto toch al is bezet.

Onderhoud en beheer
Het onderhoud van de groene parkeerstroken is ook een punt. ‘We hebben twee jaar met de gemeente gepraat over de tegels waar gras tussen groeit en het onderhoud. Ook de speelelementen bij bestaande grote bomen waren een punt van discussie met de gemeente. Algenvorming op het dak, zon en schaduw door de bomen en kunstgras (gemeente) versus echt gras of houtsnippers (AM) was een langlopende discussie, ‘zo mogelijk een nog zwaarder dossier dan het parkeren’, zegt Karman.

En er staat weliswaar in het kettingbeding van het koopcontract dat er geen schuttingen mogen komen, maar er zijn mensen die toch een poortje naar de eigen tuin hebben aangelegd. De gemengde hagen zijn groot en volwassen aangelegd, maar het natte voorjaar, de droge zomer en de altijd pittige wind hebben niet tot optimale groei geleid. ‘We hebben ook onvoldoende uitgelegd dat de haag eerst drie jaar goed moet groeien’, zegt Karman. Ook zijn er nog al wat bewoners die toch tegels leggen, ondanks de wens om alles ‘maximaal onverhard’ te laten. ‘We hebben nu een inspiratieboekje gemaakt’, aldus AM, die via de beheervereniging langdurig betrokken blijft en zelfs ook het privé groen inclusief hovenier enkele jaren voor rekening neemt.

De deelnemers aan de deelsessie komen met bemoedigende suggesties. ‘Neem bewoners mee op lokale safari. Laat de mooiste tuin van een bewoner zien. Leg uit hoe zo’n haag groeit en wat ze daaraan zelf kunnen bijdragen. Lees de KAN-brochure Hoe verleid je bewoners om hun tuin te vergroenen. Geef bewoners zonder groene vingers een cursus. Deel gratis plantjes uit. Loof een jaarlijkse prijs uit voor de mooiste tuin. De sociale werkplaats heeft een groenafdeling: misschien kan die iets doen?

Leuk is al wel dat de stadsboerderij een lidmaatschap aanbiedt waarmee bewoners elke week groenten kunnen ‘oogsten’. Er is ook nog tijd om verbeteringen door te voeren. Pas in 2027 worden de laatste woningen opgeleverd.

Download de presentatie van Geer Karman en de presentatie van Bram Breedveld