Datagestuurde waterberging hield perken Horst aan de Maas groen tijdens droogte

Dit artikel verscheen eerder op Stadszaken.nl

Een innovatieve waterberging in de Limburgse gemeente Horst aan de Maas heeft deze zomer ervoor gezorgd dat planten en bloemen rond een plein er steeds stralend bijstonden. Het watermanagementsysteem bufferde regenwater en zorgde dat het grondwaterpeil op niveau bleef. Door dagelijks data te analyseren weet groenbeheer in de gemeente exact hoeveel extra water nodig is.

De waterbuffer was eigenlijk bedoeld om wateroverlast op het plein tegen te gaan, zegt Bas van de Lisdonk van de gemeente Horst aan de Maas. Het plein rondom het historische kloosterziekenhuis ’t Gasthoês kampte met overlast na regenbuien. ‘Het was het putje van de gemeente.’ Toen de gemeente van het kloosterziekenhuis een cultureel centrum wilde maken, werd ook het plein ervoor aangepakt. Op verzoek van de omwonenden werd het uitgangspunt groen en duurzaam.

Door de visie voor het plein wijzigde de woningbouwvereniging de plannen voor het naastgelegen gebied en sloot bij de gemeente aan. ‘Die hele omgeving werd aangepakt en het gebied werd groter en groter: van 0,8 hectare naar 2 hectare’, zegt Joop Schaghen van advies-, ontwerp- en ingenieursbureau Kragten. ‘We kregen vleugels. Mensen kregen er zin in: Een groen plein werd opeens haalbaar.’

Verharding alleen waar nodig
‘We legden alleen verharding aan, waar verharding echt nodig is’, zegt de adviseur van Kragten. ‘Dit is een verblijfsruimte. De mensen zitten hier, een terras heb je nodig’, vult Van de Lisdonk aan. ‘Daarbij hebben we het gras functioneel ingericht. Tijdens evenementen kunnen hier tenten worden geplaatst. De rest hebben we voorzien met bloemenborders.’ Om het plein groen te houden en wateroverlast te voorkomen, werden de straatkolken aangesloten op een apart regenwaterriool. Die kwam vervolgens uit op een infiltratiebuffer. 

Het water dat valt op het dak van ‘t Gasthoês gaat naar een infiltratiesysteem met steenwol en wordt uiteindelijk gebruikt voor de groenvakken. Die hebben een opwaartse, zogeheten capillaire, werking zodat het water de planten bereikt. De verharding op het plein is aangelegd met de waterabsorberende ZOAK-klinker.

Meetsysteem
Vanwege de vele nieuwe toepassingen heeft Horst aan de Maas een meetsysteem opgetuigd. ‘Zoals bij deze klimaattegels. We willen weten of die inderdaad helpen met verkoelen’, wijst Schaghen naar een verdekt opgestelde meetpaal in het midden van grote groene struiken. Ook in de infiltratiebuffer zitten meetinstrumenten. ‘Het is niet zo dat we hele nieuwe dingen wilden ontwikkelen. We wilden bestaande innovaties combineren waardoor het systeem nog slimmer wordt.’