De rivier staat op één in Meinerswijk

Verslag van de sessie ‘Water, bodem én natuur met een kloppende businesscase’ met Roy Nijenhuis (KondorWessels projecten) tijdens het KAN Congres in Zwolle, door René Didde.

Meinerswijk kent een roerige geschiedenis van megalomane plannen voor het 300 hectare grote uiterwaardachtig gebied aan de Neder-Rijn, midden in Arnhem. Projectontwikkelaar KondorWessels Projecten laat zien dat er uiteindelijk 430 woningen worden gerealiseerd in een klimaatrobuust plan op twee terpen, waarbij water, bodem én natuur samengaan.

Aan de noordkant van Rijn ligt het ‘rijke’ Arnhem-Noord, in het zuiden het ‘arme’ Arnhem-Zuid, waaronder de wijk Malburgen. Ertussen ligt Meinerswijk, een ruig, natuurlijk ogend uiterwaardgebied, waar Galloway-runderen de terreinbeheerders zijn. Er liggen resten van een Romeins Castellum, dat intussen tot UNESCO-erfgoed is gepromoveerd. ‘Het 300 hectaren grote gebied stroomt in de winter vaak grotendeels onder door regenwater en smeltwater van de Rijn. Er was een steenfabriek en een haven, maar veel gebouwen zijn verlaten en verrommeld. Criminaliteit, zoals drugslabs en prostitutie tieren en tierden er welig’, zegt Roy Nijenhuis, ontwikkelmanager van KondorWessels Projecten. ‘Meinerswijk ligt eigenlijk midden in Arnhem, en toch zijn heel veel Arnhemmers er nooit geweest.’ Er wonen ook mensen, op woonboten of in de gebouwen die bij de haven hoorden. ‘Ze leven er als God in Frankrijk’, aldus Nijenhuis.

Vanaf het eind van de jaren ‘80 circuleren er al plannen voor het gebied. Eerst wilde de gemeente er 1500 woningen bouwen. Er moest ook natuur worden ontwikkeld, vanwege ‘Ruimte voor de rivier’ en een ecologische verbindingszone tussen de Veluwe en de Gelderse Poort bij Nijmegen. De gemeente en de provincie hebben er grond, net als boeren en Staatsbosbeheer. In 2012 verwierf projectontwikkelaar Phanos er de meeste grond en ontwikkelde een plan voor maar liefst 7000 woningen. ‘Phanos ging echter failliet. Lokale ontwikkelaars maakten vervolgens het alternatieve plan De Eilanden voor natuur, een stadspark en woningen. In 2016 heeft KondorWessels Projecten de gronden gekocht’, vertelt Nijenhuis. ‘Het plan genoot draagvlak, maar er waren ook tegengeluiden, vooral van de huidige bewoners. Er werd in 2016 zelfs een referendum over georganiseerd. De opkomst was hoog en tweederde stemde vóór het plan. Dat is uniek, want vrijwel altijd winnen tegenstemmers bij een referendum. Met de tegenstemmers, waaronder natuurorganisatie IVN, hebben we toen een tweede, verbeterde versie van het plan gemaakt.’

Wat behelst het laatste plan? De rivier staat op één. KondorWessels Projecten gaat een grote nevengeul graven om de rivier meer ruimte te geven. Met de grond die daarbij vrijkomt worden de twee hoger gelegen terreinen waaronder de haven, verder opgehoogd. ‘Zo ontstaan er eigenlijk twee terpen, Meinerswijk en Stadsblokken’, zegt Nijenhuis. Op de eerste komen 80 woningen, meest vrijstaand en in houtbouw, natuurinclusief. ‘Die gaan ongeveer 1 miljoen euro kosten. Op de tweede komen 350 woningen, vooral appartementen (sociale huur en sociale koop). Een deel van de gebouwen staat op palen, met daaronder ruimte voor natuur.  De grondexploitatie in dit gebied is kostenneutraal.’

De gewenste ecologische verbindingszone ontstaat, de bever krijgt er leefgebied. Het natuurgebied wordt ook beter bereikbaar. ‘Het IVN is nu voorstander geworden.’ Er komt ruimte voor cultuur en recreatie. ‘De oevers worden bereikbaar en de mensen uit Malburgen kunnen er barbecueën. Er komt een hardlooptrack en we bieden ruimte voor zes festivals per jaar, waaronder het techno-festival Free your mind.’

Het lijkt er op dat water (ruimte voor de rivier), natuur en wonen hier samenkomen. De woningen zijn nog niet in de verkoop. ‘Ik denk dat kopers en huurders vrienden gaan uitnodigen bij hoogwater.’