Is Zuid-Holland bestand tegen een waterbom?

In juli 2021 heeft een groot weersysteem boven Limburg, de Ardennen en de Eifel gezorgd voor wateroverlast en overstromingen. In Nederland leidde dit tot veel schade, in het buitenland waren de gevolgen ronduit desastreus.

Deltares heeft onlangs een rapport gepubliceerd dat modelleert wat de gevolgen zouden zijn van een vergelijkbare klimaatramp, maar dan in Zuid-Holland. De studie is uitgevoerd door Deltares en de Provincie in samenwerking met de waterschappen, RWS en de gemeenten Dordrecht en Rotterdam.

Volgens Karin de Bruijn, overstromingsexpert bij Deltares en een van de auteurs van de studie, verschilt de situatie in Zuid-Holland wezenlijk van die in Limburg door andere landschapskenmerken. “Daar was het water al na een dag weg. In Zuid-Holland blijft het water veel langer staan omdat het allemaal weggemalen moet worden. In de meeste delen van Zuid-Holland duurt het enkele dagen voordat het water weg is en op laaggelegen plaatsen zelfs wel tien dagen.” Het goede nieuws is dat na grootschalige neerslag veel waterdieptes niet boven de vijf centimeter uitkomen. “De ramp is daardoor in Zuid-Holland minder catastrofaal dan die van juli 2021, zeker vergeleken met België en Duitsland waar veel dodelijke slachtoffers vielen. Dat verwachten we hier niet.”

Gevolgen voor ruimtelijke ordening
In paragraaf 6.4 van de studie wordt nader ingegaan op het beperken van de gevolgen van ‘waterbommen’ door de juiste keuzes te maken, bijvoorbeeld bij woningbouw:
1. Waar kan gebouwd worden? Voor de locatiekeuze gaat de voorkeur dan uit naar hogere
of minder kwetsbare delen. Het concept ‘bodem en water sturend’ beïnvloedt zo de locatiekeuze voor grootschalige woningbouwlocaties.
2. Hoe kunnen wijken het beste worden ingericht zodat de afwenteling naar andere gebieden en de overlast in het nieuw ontwikkelde gebied zelf beperkt blijven.
3. De gevolgen van een ‘waterbom’ meenemen bij het ontwerp van individuele gebouwen en objecten.

Een ander aandachtspunt is het ontwerpen, aanpassen of eventueel beschermen van gebouwen en objecten die kwetsbaar zijn voor wateroverlast en waarvan het goed functioneren cruciaal is
voor de maatschappij. Denk aan transformatorstations, tunnels, ziekenhuizen en andere kwetsbare en vitale objecten.

Naar aanleiding van de stresstest adviseert Karin de Bruijn om nieuwe woningen en vitale infrastructuur te bouwen op handige plekken: “De wateroverlast is het grootst in gebieden die op zich niet erg kwetsbaar zijn, maar dat wel worden als ze worden volgebouwd,” aldus De Bruijn.

Zie ook:
Wat als de ‘Limburgbui’ op Zuid-Holland valt? (Deltares)
Grote schade in Zuid-Holland bij ‘waterbom’ (H2O)

Download: Case studie Zuid-Holland: ‘Analyse grootschalige wateroverlast’ (Deltares)