In een tiny forest is het flink koeler

Dit artikel van René Didde verscheen eerder in Binnenlands Bestuur.

Een tiny forest is een wild stukje bos in de stad ter grootte van een tennisveld, 200 – 250 m². In Nederland zijn er 170.

In een tiny forest in Nederland is het ‘s zomers 20 graden Celsius koeler dan op straat. De kleine, ruige bosjes vangen voorts ongeveer 750 duizend liter regenwater per jaar op en leggen 127 kilogram CO2 vast. Er zitten ook verschillende plant- en diersoorten in. Dat blijkt uit onderzoek dat Wageningen Environmental Sciences deze week publiceerde.

Wild stukje bos
Een tiny forest is een wild stukje bos in de stad ter grootte van een tennisveld, 200 – 250 m². Op initiatief van de NGO IVN Natuureducatie verscheen de eerste in 2016. Vandaag de dag zijn er 170. Ook hebben 90 particulieren zo’n wild bosje in hun tuin laten aanleggen.

Doel van de bosjes
Het doel is dat de bosjes veel inheemse bomen en struiken herbergen en er een school in de buurt is waardoor leerlingen natuuronderwijs in de buitenlucht genieten en klein onderhoud kunnen verrichten. De bosjes bevorderen bovendien de sociale cohesie in de buurt, vergroten de biodiversiteit en dragen bij aan waterberging en bestrijden verdroging en hittestress

Natuurscholing
Dat laatste is dus goed gelukt, zo blijkt uit het Wageningen-onderzoek, dat werd uitgevoerd door studenten en vrijwilligers (citizen-science). Met de natuureducatie gaat het wat minder voortvarend, meldt Daan Bleichrot van IVN en geestelijk vader van de tiny forests. ‘We geven leerkrachten wel een training in natuurscholing in een buitenlokaal, maar zoals bekend staat het basisonderwijs, zeker sinds corona, flink onder druk.’

Vrijwilligers
Het beeld is verdeeld. Er zijn scholen die een blog onderhouden en elke week met kinderen het bosje in trekken om spinnen, slakken en pissebedden te tellen, maar er zijn ook scholen bij die slechts drie keer per jaar het bosje bezoeken, aldus Bleichrot. Om de overbezette leerkrachten te ontzien, nemen in sommige gemeenten zoals Alphen aan den Rijn en Ronde Venen vrijwilligers van IVN de natuurlessen voor hun rekening.

‘Bouwbedrijf Volker Wessels gaat dit jaar in acht verschillende steden en dorpen een tiny forest sponsoren’

Postcode Loterij
Het aantal tiny forests groeit gestaag, maar de rek lijkt er wel een beetje uit. Dat komt mede omdat de overeenkomst met de Postcode Loterij is beëindigd. Die voorzag in financiering van de helft van de aanlegkosten die circa 22 duizend euro bedragen. IVN zoekt naarstig naar alternatieven. ‘Zo gaat bouwbedrijf Volker Wessels dit jaar in acht verschillende steden en dorpen een tiny forest sponsoren’, zegt Bleichrot. En sommige gemeenten, zoals Hollandse Kroon zijn zo enthousiast dat ze elke basisschool binnen de gemeentegrenzen de komende jaren een tiny forest gunnen.

Diversiteit
IVN doet de inspiratie voor het beplantingspatroon van het bosje op door te kijken naar de grondstructuur en de soortenrijkdom van het dichtstbijzijnde bos in de omgeving. ‘Dat bootsen we zo goed mogelijk na. Het mooie is dat een bosbodem in de loop der tijd veel losser wordt doordat het meer organisch materiaal (dood blad) gaat bevatten. Daar neemt de diversiteit van het bodemleven toe en kan ook het waterbergend vermogen ter plaatse toenemen. Dat zijn zonder meer pluspunten in de klimaatadaptie-strategie die alle gemeenten aan de dag moeten leggen.’

Goud voor de buurt
Ook al kunnen buurtbewoners er niet bijzonder lang dwalen, een ruig bosje met een bankje, is goud waard voor de buurt. ‘De mooiste anekdote die ik hoorde was een meisje dat vier jaar geleden bij de aanplant van een tiny forest was betrokken’, vertelt Daan Bleichrot. ‘Ze noemde de speurtochten in het tiny forest het mooiste wat ze tijdens de corona-periode had meegemaakt.’