Inzicht in meerkosten klimaatadaptief bouwen

Klimaatadaptief bouwen: mooi, maar wordt het dan niet te duur? Om antwoord te geven op deze vraag heeft Metropoolregio Amsterdam eind vorig jaar in kaart gebracht wat de meerkosten zijn voor het toepassen van klimaatadaptieve afspraken en welke bekostigingsmogelijkheden hiervoor bekend zijn.

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) heeft in het voorjaar van 2020 het initiatief genomen om tot een ‘Intentieovereenkomst Klimaatbestendige Nieuwbouw’ te komen; een breed gedragen regionale set van afspraken om de woningbouwopgave, in de MRA en gemeenten in de provincie Noord-Holland die buiten de MRA vallen, klimaatrobuust te realiseren.

Financiële consequenties
Omwille van de hierop volgende fase van besluitvorming bij alle beoogde partners in deze samenwerking, is het besef dat klimaatbestendig bouwen op de langere termijn veel meer baten met zich meebrengt (door vermeden schade en vermeden toekomstige kosten) niet voldoende. Ook inzicht in de financiële consequenties van deze afspraken en ambities in het hier en nu is van belang. Daarom is er een onderzoek uitgevoerd naar eventuele meerkosten en bekostigingsmogelijkheden.

Breed toepasbare uitkomsten
Om ervoor te zorgen dat de uitkomsten ook bruikbaar zijn voor andere regio’s, zijn meerdere bodem- en watersystemen doorgerekend door nFlux en Arcadis. De meerkosten verschillen daarbij niet alleen per wijktypologie, maar ook per bodem- en watersysteem. De uitkomsten variëren tussen de 90.000 euro per hectare tot 310.000 euro per hectare nieuwbouw. Daarin zitten zowel de kosten op privaat perceel (de woningen) als in de openbare ruimte.

Op basis van de onderzoeksresultaten kan worden geconcludeerd dat de afspraken uit de intentieovereenkomst ‘Klimaatadaptieve Nieuwbouw in de MRA en Noord-Holland’ volledig kunnen worden gerealiseerd vanaf:

• Een bedrag van ca € 1.200,- tot € 2.500,- per nieuwbouwwoning gebaseerd op de meerkosten voor alle vijf klimaatthema’s uit de intentieovereenkomst.

• Een bedrag van ca € 90.000,- tot € 319.000,- per hectare gebaseerd op de meerkosten, inclusief nieuwbouw.

De genoemde bandbreedte is geen onzekerheidsmarge, maar is gerelateerd aan de verschillende scenario’s: de verscheidenheid aan bodem- en watersystemen en wijktypen brengen andere maatregelenselecties en rekenformules met zich mee. Met deze bedragen kunnen de doelstellingen op de meest kosteneffectieve manier worden behaald; daarbij worden op alle klimaateffecten en deelopgaven (hitte, droogte, neerslag, gevolgbeperking overstromingen, natuurinclusiviteit) de basisveiligheidsniveaus tegelijkertijd gerealiseerd.

Kanttekeningen
De meest kosteneffectieve maatregelen zijn niet persé ook de meest gewenste maatregelen. Een
voorbeeld hiervan is de maatregel om verticale oppervlaktes warmtewerend uit te voeren. Hier kan worden gekozen voor een volledige groene gevel, het wit verven van de gevel of het toepassen van relatief eenvoudige begroeiing. Voor de meest hoogwaardige maatregelen en toepassingen kunnen, als hiervoor door de lokale betrokkenen gekozen zou worden, de meerkosten oplopen tot maximaal 21.000 euro per nieuwbouwwoning voor alle klimaatthema’s tegelijk. Voor dergelijke bedragen is er dan ook een parkachtige omgeving met bomen op de dakoppervlaktes en optimaal uitgevoerde groene gevels gerealiseerd.

De meerkosten per nieuwbouwwoning bieden als geïsoleerd getal geen volledig beeld; een aantal opgaves worden bijvoorbeeld in de openbare ruimte gerealiseerd of hebben ook betrekking op de bestaande gebouwde omgeving. Daarom zijn niet alleen de meerkosten per nieuwbouwwoning in beeld gebracht, maar ook de meerkosten per hectare; dit laatste bedrag heeft betrekking op alle kosten, dus niet alleen de nieuwbouwwoningen maar ook de bestaande gebouwde omgeving en de openbare ruimte.

De woningbouwprogramma’s in de gehanteerde scenario’s betreffen inbreidingen in de vorm van
perceelsontwikkeling. Gebiedsontwikkeling is niet in beschouwing genomen. Dat betekent dat de kosten per hectare, naast de kosten aan de nieuwbouw, vooral in bestaand gebied genomen worden om te voldoen aan de eisen voor wateroverlast en hittebestrijding conform de basisveiligheidsniveau’s.

Download het rapport ‘Kosten en bekostiging klimaatbestendige nieuwbouw’ van nFlux en Arcadis