Gemeente Leiden evalueert wijkgerichte aanpak klimaatadaptatie en biodiversiteit
Dit artikel verscheen eerder op klimaatadaptatienederland.nl
De gemeente Leiden is bezig om de wijken Noorderkwartier-Oost, Gasthuiswijk-Haagwijk-Zuid, Professorenwijk-Oost en Houtkwartier-Oost duurzamer te maken. Werk om rioleringen op wijkniveau te vervangen combineert Leiden met maatregelen die deze wijken klimaatbestendiger maken en de biodiversiteit vergroten.
Het gaat dan wel om bestaande bouw, maar het is toch heel interessant om te zien hoe deze wijken verbeterd worden in klimaatadaptief en natuurinclusief opzicht. Om inzicht te krijgen in de resultaten, en te leren van zo’n integrale aanpak, heeft Leiden bovendien een zeer interessante evaluatie laten uitvoeren van deze duurzame wijkvernieuwingen. Ook is (achteraf) bekeken of er is voldaan aan het Convenant Klimaatadaptief bouwen van de provincie Zuid-Holland. Dit convenant is voor nieuwbouwprojecten bedoeld en was dus geen onderdeel van het pve. Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit de evaluatie.
Wijken zijn ook echt klimaatbestendiger en biodiverser
Eén van de conclusies van de evaluatie is dat het gelukt is om de wijken minder kwetsbaar te maken voor extreme neerslag, extreme droogte en extreme hitte. En dat de biodiversiteit flink is vergroot. Dit komt vooral doordat klimaatadaptatie en biodiversiteit nadrukkelijk deel uitmaakten van de projectopdracht en het Kaderbesluit, en er speciaal geld voor is vrijgemaakt.
Beschikbare bedrag hoog genoeg voor effectieve maatregelen
Leiden heeft voor de periode tot 2026 een extra bedrag van 8,1 miljoen euro vrijgemaakt om adaptatiemaatregelen en biodiversiteitsmaatregelen te nemen. Daarbij ging de gemeente uit van € 14,90 per m2 (prijspeil 2019). Dit extra bedrag was genoeg om de wijken klimaatadaptief in te richten en te vergroenen. Daarbij is het wel belangrijk dat de boven- en ondergrond helemaal opnieuw worden ingericht. Ook stijgen door de maatregelen de beheerkosten en moet het beheer worden aangepast.
Toetsing aan Convenant Klimaatadaptief Bouwen
Het is nog niet verplicht om gebiedsvernieuwingen te toetsen aan de minimale eisen van het Convenant Klimaatadaptief Bouwen. Maar Leiden heeft dat voor deze vier wijkvernieuwingen wel gedaan, als vingeroefening. Zo kan de gemeente zien wat er bij toekomstige projecten in bestaand stedelijk gebied moet gebeuren om aan de eisen van het convenant te voldoen. Uit de toetsing blijkt dat de wijkvernieuwingen op het gebied van droogte aan de minimale eisen voldoen. En in de projecten zijn grote stappen gezet om de gevolgen van hitte en wateroverlast te verkleinen.
Duurzame thema’s bevorderen samenwerking
Door de thema’s klimaatadaptatie en biodiversiteit mee te nemen in een gebiedsvernieuwing, moeten ontwerpers, beheerders, ecologen en ingenieurs binnen de gemeente meer met elkaar samenwerken. De puzzel is wel complexer geworden met deze thema’s erbij, maar de verschillende partijen ervaren dat ook als een mooie uitdaging. Een uitdaging waarbij samenwerken essentieel is.
Discussie over aantal parkeerplekken
In elk project bleek er discussie over het aantal parkeerplekken dat is afgenomen. Naast meer ruimte voor groen vinden veel bewoners het ook belangrijk dat er genoeg parkeerruimte is. Dat maakte de puzzel voor een duurzaam ontwerp erg lastig. Eén van de aanbevelingen van de onderzoekers is om bewoners eerst even te laten wennen aan de nieuwe situatie en ze daarna te vragen wat ze van de parkeermogelijkheden en van de hele wijkvernieuwing vinden.
