Minder hittestress dankzij een groene tuin

We hebben de eerste warme week van deze zomer alweer achter de rug. De temperaturen waren nog niet extreem. Vooral het onweer dat volgde op de warme periode – en dan met name de gevaarlijke valwind bij Leersum – haalde deze keer het nieuws. Maar extreem weer of niet: er is steeds meer aandacht voor hittestress. Zo organiseerde de provincie Gelderland onlangs nog de week van de hitte.

Hoe beleven we de toenemende hitte eigenlijk? In maart van dit jaar publiceerde adviesbureau TAUW een uitgebreid Hitte Belevingsonderzoek dat deze vraag probeert te beantwoorden. Aan het onderzoek is meegewerkt door drie provincies, zeven gemeenten en zes woningcorporaties. De rapportage is gebaseerd op de respons van 4600 huurders. Het doel was om lering te trekken uit de zomer van 2020. Het onderzoek gaat niet specifiek over nieuwbouw, maar de uitkomsten zijn deels toch interessant voor KAN projecten.

Omgeving vergroenen
De onderzoekers concluderen dat oververhitting vraagt om een combinatie van maatregelen op gebieds-, gebouw- en gebruikersniveau. De aanbevelingen op gebiedsniveau hebben betrekking op het vergroenen van de omgeving. Op gebouwniveau kunnen een duurzaam koude/warmte systeem, zonwering en directe vergroening rondom het gebouw de kans op oververhitting verkleinen. Tot slot kunnen bewoners zorgen voor voldoende verkoeling door de gordijnen te sluiten, goed te ventileren en voldoende te drinken. Harm Valk (senior adviseur Nieman RI) spreekt in dat verband ook wel van ‘mediterraan wonen’: overdag de ramen sluiten en de zonneschermen naar beneden, of de gordijnen dicht. En dan ’s avonds de ramen open.

Minder tegels in de tuin helpt
Van de 3357 respondenten die in de zomer van 2020 last hadden van de hitte, had 58% een tuin. Als binnen die groep gekeken wordt naar de inrichting van de tuin geldt: hoe meer tegels (en hoe minder hoog groen), hoe meer last van de hitte. Wat zorgt er voor verkoeling in de beleving van de respondenten?

• Groen in de omgeving dat zorgt voor schaduw (bomen, tuin)
• Zonwering bij of aan de woning zorgt voor schaduw (gordijnen, rolluiken, parasol, zonnescherm, screen)
• Apparatuur voor koeling (airco, ventilator)
• Water in de omgeving (gracht, fontein, water)

Mogelijk vervolg: Hitteproef 2021/2022
Het Hitte Belevingsonderzoek van 2020 diende ook als voorbereiding op de zogenaamde Hitteproef 2021 en 2022, waarvoor een RAAK-subsidie is aangevraagd. Als de subsidieaanvraag gehonoreerd wordt zullen in een selectie van woningen meetsensoren geplaatst worden voor aanvullende analyses.

Deelnemende provincies: Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland
Deelnemende gemeenten: Amersfoort, Arnhem, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Utrecht, West-Betuwe
Deelnemende woningcorporaties: Havensteder, Kleurrijk Wonen, Nijestee, Talis, Ons Doel, Portaal