Groningen gezondste stad van Nederland
Arcadis heeft twintig gemeentes in kaart gebracht op het gebied van gezondheid. Als basis is een onderzoek van het RIVM gebruikt, dat in 2016 keek naar de kenmerken van een gezonde stad. De grote vraag was hoe de fysieke omgeving in de praktijk bijdraagt aan gezondheid.
Opvallend is volgens Arcadis de afwezigheid van de grote steden in de top-10 van de lijst. Utrecht scoort met een twaalfde plaats nog het best. De grote steden scoren vooral laag in de domeinen ‘Gezond Milieu’, ‘Gezonde Buitenruimte’ en ‘Gezonde Gemeenschap’.
De ranglijst
- Groningen
- Nijmegen
- Maastricht
- Almere
- Amersfoort
- Apeldoorn
- Emmen
- Terneuzen
- Breda
- Haarlem
- Leeuwarden
- Utrecht
- Eindhoven
- Arnhem
- Den Haag
- Enschede
- Amsterdam
- Tilburg
- Rotterdam / Zaanstad
‘Wereldwijd gezien scoren onze steden goed als het gaat om gezondheid’, zegt John Boon van Arcadis. ‘De levensverwachting van onze mensen is relatief hoog en het aantal jaren dat wij in goede gezondheid leven ook. Onze Gezonde Stad Index stond al op stapel voor de coronapandemie. Juist deze pandemie benadrukt het belang van de gezonde stad!’
Goed beleid doet ertoe!
De onderzochte gemeenten zijn groot en gevarieerd. Door de verwachte groei is het een flinke opgave om ze fysiek zo in te richten dat ze een bijdrage leveren aan de gezondheid van de bewoners. Voor steden die krimpen is het de uitdaging om voorzieningen die bijdragen aan de gezondheid te behouden. Een extra uitdaging ligt er voor de wijken waar veel mensen met een lager inkomen en lagere opleiding wonen. De opgave is hier om de fysieke omgeving samen met de bewoners gezonder te maken. De belangrijkste conclusie is dat goed beleid ertoe doet!’
Wanneer is een stad gezond?
John Boon vindt dat aandacht voor gezondheid een kwestie is van vooruitdenken: ‘Om rekening te houden met de behoeften van de toekomst, kunnen steden bijvoorbeeld zorgen dat ze voldoende groene ruimte bieden in de directe nabijheid van woningen, hittestress tegengaan en verleiden tot bewegen. Ze kunnen weerbaar worden tegen bijvoorbeeld klimaatverandering. Al deze zaken zijn meetbaar en dus te monitoren. Steden moeten ook oppassen voor zeldzame en onvoorspelbare gebeurtenissen (zoals de huidige Coronapandemie) die levens kunnen kosten en hun ontwikkeling kunnen vertragen. Dit betekent dat ze voldoende veerkrachtig moeten zijn. Gezonde ontwikkeling betekent dat aan de huidige eisen wordt voldaan zonder het potentieel voor toekomstige generaties inwoners in gevaar te brengen.’
De Groningse aanpak
De basis voor de gezonde fysieke inrichting van de stad Groningen werd gelegd in de jaren ’70 van de vorige eeuw. Wethouder Max van den Berg (PvdA) liet destijds de Doelstellingennota Binnenstad (1972) opstellen, waarbij de leefbaarheid van de stad voorop kwam te staan. Door het plan overheersten niet langer de automobilisten maar de fietsers en wandelaars het centrum.
Ook heeft de stad een ‘Healthy Ageing Visie’. Hierbij staan actief burgerschap, bereikbaar groen, actief ontspannen, gezond verplaatsen, gezond bouwen en gezonde voeding centraal. Nergens ter wereld wordt zo vaak de fiets gepakt als in Nederland en van de onderzochte steden is Groningen hierin de koploper.
Lees het onderzoek: gezonde stad index 2020
De gemeente Groningen is aangesloten bij het KAN platform
