Sweco: Steden essentieel in herstel van wereldwijde biodiversiteit

Dit artikel van Jasper Monster verscheen eerder op gebiedsontwikkeling.nu

Steden worden steeds belangrijker als leefgebied voor planten en dieren. Dat klinkt tegenstrijdig, maar volgens onderzoekers van Sweco zijn juist steden onmisbaar voor het herstel van de biodiversiteit. Daarom moet de natuur een veel prominentere rol gaan spelen in gebiedsontwikkeling, stellen zij in een nieuw onderzoek.

Een grote verscheidenheid aan planten- en diersoorten en veel verschillende leefomgevingen waar deze soorten kunnen gedijen. Deze omschrijving wordt over het algemeen niet direct gekoppeld aan steden, maar juist aan de landelijke omgeving rondom de steden. Onzin, volgens onderzoekers van architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco. In het onderzoek ‘Building in biodiversity for climate, for health’ stellen zij dat biodiversiteit en natuur veel nadrukkelijker aanwezig zijn in stedelijke omgevingen dan over het algemeen wordt aangenomen.

De biodiversiteit is in veel gevallen juist hoger in de stad dan op het platteland. Daar is volgens de onderzoekers een aantal oorzaken voor. Allereerst ontwikkelen zich in de stad door de variatie in de omgeving veel meer verschillende ecosystemen dan op het platteland. De monocultuur die daar is ontstaan door onder andere de landbouw, biedt weinig bescherming aan flora en fauna. Daarnaast worden er in de stad niet of nauwelijks bestrijdingsmiddelen gebruikt, waardoor plant en dier de ruimte krijgen.

Professionals aan zet
Juist omdat de aanwezigheid en de kwaliteit van de natuur in steden de laatste jaren is onderschat moet er wat gebeuren, is de conclusie van het onderzoek. De sleutel om ervoor te zorgen dat steden kunnen gedijen als ecosystemen, is zorgen dat meer soorten kunnen profiteren van het groen in de stad. Daarom is het belangrijk dat de natuur een veel prominentere rol gaat spelen in gebiedsontwikkeling.

Vanaf moment één moeten flora en fauna geïntegreerd worden in het beleid. Dat betekent niet alleen dat er meer groen moet komen, maar ook dat er beter nagedacht moet worden over hoe dat groen ingericht moet worden. Op die manier gaan meer soorten zich thuis voelen in de stad.

Cultuuromslag
De mentaliteit van de professionals die zich bezighouden met de ontwikkeling van de stad moet veranderen volgens de onderzoekers. Dat betekent dat het stimuleren van de biodiversiteit een belangrijke manier wordt om het welzijn van de gebruikers van de stad te vergroten. Een natuurinclusieve inrichting geeft niet alleen dieren en planten een goede plek om te leven. Zo’n inrichting zorgt ook voor verkoeling, vermindert geluidsoverlast en betekent dat het regenwater beter kan worden opgeslagen.

Maar niet alleen professionals spelen volgens Sweco een belangrijke rol in deze cultuuromslag. Ook de inwoners van de stad kunnen in tuinen en op balkons het verschil maken, zeggen de onderzoekers. Bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende water, eten en beschutting voor planten en dieren. Bloemen en planten in plaats van stenen zorgen niet alleen voor een betere verwerking van het regenwater, maar trekken ook nieuwe flora en fauna aan.

Lees het volledige rapport ‘Building in biodiversity for climate, for health’ (pdf).

BPD organiseerde op 4 november tijdens Provada Live de sessie ‘Klimaatadaptatie en natuurinclusief als verrijking van de leefomgeving’. Martijn Steenstra, Expert Leader Klimaat bij Sweco, deelde inzichten uit onder meer het hierboven besproken onderzoek. Paul Splinter (KAN platform) ging aansluitend in gesprek met Martijn Steenstra en Patrick Joosen (BPD) over ervaringen met natuurinclusieve projecten in de praktijk.