Natuurinclusiviteit inbedden op grote én kleine schaal
Verslag van de presentatie van Frank Vonk (AM) tijdens het KAN-webinar – door Anton Coops.
Frank Vonk is landschapsarchitect en ontwikkelaar bij AM. Hij vertelt over het project Wickevoort in de Haarlemmermeer, waarbij hij de nadruk legt op het aspect natuurinclusief bouwen.
“Wij werken sinds 2013 aan de ontwikkeling Wickevoort, en we werken er nog steeds aan. Dit jaar is de eerste paal geslagen. Het betreft een terrein van 42 hectare waar SEIN, een expertisecentrum voor epilepsie is gevestigd. Het terrein werd te groot voor SEIN en ze zochten een partij om samen een nieuwe ontwikkeling te starten.”
“Onze visie was om een landschap te ontwikkelen middenin de Randstad. Kernwaarden daarbij zijn de nadruk op buiten leven, wat een beetje een vakantiegevoel geeft, en een sterk ecosysteem. Natuurinclusief bouwen was meteen vanaf 2013 een speerpunt, omdat we toen al zagen dat dit een belangrijke trend zou gaan worden. De partijen die meewerken aan het project hebben we hierop geselecteerd.”
Teruggetrokken architectuur
“Er komen ongeveer 700 woningen, een dichtheid van 18 woningen per hectare. Het landschap dat er nu is vormt het uitgangspunt, en daarop wordt doorontwikkeld. We kiezen voor een teruggetrokken architectuur die opgaat in het landschap. We werken met vijf typen hagen om de woningen heen, die geschikt zijn voor vogels om in te nestelen. Tegelijkertijd zorgen deze hagen voor privacy voor de bewoners. Zo voegen we een nieuwe laag aan het landschap toe.”
Biodiversiteitsscan
“De architecten hebben ontwerpen gemaakt en vervolgens hebben we aan bureau DS gevraagd om daar een biodiversiteitsscan bij te maken. Zo werden er allerlei ideeën gekoppeld aan de ontwerpen, die ervoor zorgen dat ieder gebouw een bijdrage levert aan het levende landschap van Wickevoort.”
“Er wordt gebouwd om de bestaande bomen heen en er worden ook nieuwe bomen geplant. Er is een heel gedetailleerd beplantingsplan voor de gevels en tuinen dat onderdeel uitmaakt van de beeldkwaliteit. Er is ook een beeldkwaliteitsteam dat dit stuurt en checkt.”
“De truc is eigenlijk om natuurinclusiviteit op grote schaal én op kleine schaal in te bedden. Het wordt dus ook heel ver doorgevoerd in de geveldetails en dakdetails. ”
Geleerde lessen
“Wat wij vooral hebben geleerd is dat je natuurinclusiviteit onderdeel moet maken van je concept. Je vertrekpunt moet kloppen en dan krijg je het ook voor mekaar. Er is al heel veel kennis beschikbaar over natuurinclusief bouwen en die moet je ook mobiliseren tijdens het traject van zo’n gebiedsontwikkeling. De biodiversiteitsscan heeft ons enorm geholpen om er grip op te krijgen.”
“Je moet natuurinclusiviteit ook borgen. Er moet een kwaliteitskader komen. Aan het begin van deze ontwikkeling had de gemeente Haarlemmermeer nog geen beleid ontwikkeld op dit punt. Dat begint nu een beetje te komen, dus je ziet dat er door de jaren heen steeds meer eisen worden gesteld. We hebben bij Wickevoort echter in samenwerking met de gemeente al in een vroeg stadium ons eigen kwaliteitskader geformuleerd, wat ons erg heeft geholpen. Natuurbeheer is ook een belangrijk onderwerp. Daarvoor hebben we samen met SEIN een beheersvereniging opgericht, waar ook een boer in zit die het agrarische gedeelte beheert.”
